3.900 Πατρινοί βρήκαν τη δύναμη να αλλάξουν…!

Της Ελένης Α. Γεωργοπούλου

Από την έντυπη έκδοση της Γνώμης (25/6)

Η πρώτη επαφή με τη χρήση ξεκίνησε στα 16 τους χρόνια, τρία χρόνια μετά έπεσαν στα «σκληρά» ναρκωτικά κυρίως την ηρωίνη ενώ στα 27 τους χτυπούν την πόρτα του ΚΕΘΕΑ για να μπορέσουν να απαλλαχτούν από τα δεσμά της εξάρτησης.

Μέσα σε μια 20ετία, από τότε που ξεκίνησε η λειτουργία του ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ στην Πάτρα μέχρι και σήμερα, 3.900 άτομα βρήκαν τη δύναμη να αλλάξουν τη ζωή τους, να αφήσουν πίσω τους τις εξαρτήσεις και να βρουν το δρόμο για την επανένταξη στην κοινωνία.

Ο δρόμος ήταν δύσκολος τόσο για τους ίδιους τους τοξικοεξαρτημένους όσο και για τις οικογένειές τους, οι οποίες αποφάσισαν να αναζητήσουν το δικό τους «οξυγόνο»…

Με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών, η «Γ» παρουσιάζει τα απολογιστικά στοιχεία του έργου του ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ της Πάτρας, το οποίο λειτουργεί από το 2002 και έως το 2022 και τα συμπεράσματα από τους «αριθμούς».

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥΣ

Στο ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ σε έρευνα που διεξήχθη το χρονικό διάστημα 2002-2022 στο Συμβουλευτικό Κέντρο φαίνεται πως εξυπηρετούνται κυρίως άνδρες – 9 στα 10 άτομα – με μέση ηλικία τα 27,1 έτη. Οι 5 στους 10 έχουν απευθυνθεί στο παρελθόν σε κάποιο θεραπευτικό πρόγραμμα. Οι περισσότεροι – 7 στα 10 άτομα – μένουν με τη γονική τους οικογένεια και είναι άγαμοι – 9 στα 10 άτομα. Άνεργοι είναι οι 5 στους 10. Οι 2 στους 10 δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση και διέκοψαν το σχολείο στα 16 τους χρόνια.

Η πρώτη επαφή με τις παράνομες ουσίες γίνεται στα 16,2 έτη με ουσία έναρξης της χρήσης την κάνναβη για τους 9 στους 10. Τρία χρόνια αργότερα, στα 19,3 τους χρόνια ξεκινούν τη χρήση της κύριας ουσίας κατάχρησης, που για τους περισσότερους – 7 στους 10 – είναι η ηρωίνη. Ενώ για τους 2 στους 10 κύρια ουσία κατάχρησης είναι η κάνναβη. Οι 5 στους 10 αναφέρουν καθημερινή χρήση κύριας ουσίας κατάχρησης τον τελευταίο μήνα. Οι 7 στους 10 κάνουν παράλληλη χρήση μιας δευτερεύουσας ουσίας. Οι 5 στους 10 έχουν κάνει ενέσιμη χρήση στο παρελθόν, ενώ από αυτούς οι μισοί έχουν κάνει κοινή χρήση σύριγγας. Στο θεραπευτικό πρόγραμμα απευθύνονται 11 χρόνια μετά την πρώτη επαφή με παράνομη χρήση και μετά από σχεδόν 6 χρόνια χρήσης της κύριας ουσίας κατάχρησης.

ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Οι 4 στους 10 αναφέρουν πως στο οικογενειακό τους περιβάλλον υπάρχει ιστορικό χρήσης και κατάχρησης ψυχοτρόπων ουσιών. Οι 3 στους 10 εξαρτημένους έχουν κάποιο πρόβλημα σωματικής υγείας. Στο ίδιο ποσοστό – οι 3 στους 10 – αναφέρουν ιστορικό προβλημάτων ψυχικής υγείας. Οι 3 στους 10 δεν έχουν υποβληθεί σε εξετάσεις για μολυσματικές ασθένειες. Ενώ από όσους έχουν κάνει εξέταση και γνωρίζουν τα αποτελέσματα, οι 2 στους 10 έχουν Ηπατίτιδα C.

ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΙΑ ΣΥΛΛΗΨΗ ΚΑΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΔΙΚΗ

Οι 6 στους 10 έχουν συλληφθεί τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους· ενώ από όσους έχουν συλληφθεί οι 5 στους 10 έχουν τουλάχιστον μια καταδίκη και οι 3 στους 10 έχουν φυλακιστεί ή προφυλακιστεί. Οι 4 στους 10 αναφέρουν πως εκκρεμεί δικαστική υπόθεση.

113 ΑΤΟΜΑ ΠΡΟΣΗΛΘΑΝ ΤΟ 2022

Το 2022 προσέγγισαν το ΚΕΘΕΑ ΚΥΤΤΑΡΟ-ΟΞΥΓΟΝΟ 113 άτομα. Πρόκειται για άτομα που αντιμετώπιζαν προβλήματα τόσο παράνομες αλλά και νόμιμες εξαρτήσεις (ναρκωτικές ουσίες, αλκοόλ, τυχερά παιχνίδια, διαδίκτυο) καθώς και οι οικογένειές τους.

60 ΑΤΟΜΑ ΓΙΑ ΑΛΛΕΣ ΕΞΡΤΗΣΕΙΣ

Τον τελευταίο χρόνο το ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ υποστηρίζει άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα με νόμιμες εξαρτήσεις όπως το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια. Στο διάστημα αυτό προσήλθαν στη θεραπευτική μονάδα περίπου 60 άτομα που ζήτησαν υποστήριξη για τα προβλήματα αυτά.

Ελευθερία Παππά: «Μπορούμε να τους τραβήξουμε πάλι έξω στο φως»

Η Υπεύθυνη Μονάδας Συμβουλευτικής και Ενημέρωσης Πάτρας ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ Ελευθερία Παππά (Κοινωνική Λειτουργός, ΜEd Εκπαίδευση Ενηλίκων, Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών) μιλώντας στην «Γ» σκιαγραφεί το προφίλ των χρηστών εξηγώντας τους λόγους που αρκετοί συνάνθρωποί μας φθάνουν σε αδιέξοδο και οδηγούνται στην εξάρτηση.

«Οι εξαρτημένοι προσπαθώντας να καλύψουν ένα προσωπικό συναισθηματικό κενό και να σβήσουν δυσβάσταχτα συναισθήματα, καταφεύγουν σε εξαρτητικές συμπεριφορές. Βιώματα, για τα οποία ίσως δεν έχουν και οι ίδιοι ευθύνη, σημαδεύουν την ζωή και την πορεία τους. Τραυματικά γεγονότα, κακοποίηση σωματική και ψυχική, παραμέληση από την οικογένεια, γονείς παρόντες αλλά απόντες, μπορούν να οδηγήσουν στην αποξένωση, την ανασφάλεια και το φόβο.

Έτσι, ως ένα μέσο ανακούφισης το άτομο μπορεί να επιλέξει την εξάρτηση. Τα ναρκωτικά δεν είναι το πραγματικό πρόβλημα των εξαρτημένων. Το πρόβλημα είναι όλες οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Η εξάρτηση έρχεται ως αδιέξοδο, ως ψευδαίσθηση ότι μπορεί ο άνθρωπος να νιώσει, δυνατός, σημαντικός, να αντέξει τον πόνο και το φόβο.

Όλοι εμείς μπορούμε να απλώσουμε το χέρι και να τραβήξουμε τους εξαρτημένους πάλι έξω στο φως, να αναπνεύσουν καθαρό αέρα. Να νιώσουν πως η ελπίδα υπάρχει στην προσπάθεια, στο μαζί, στο προχώρημα. Οι εξαρτημένοι δεν είναι καμένα χαρτιά. Η απεξάρτηση είναι δυνατή. Ας σταθούμε δίπλα τους».

Πού εστιάζει η «θεραπεία» του ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ

Η θεραπευτική πρόταση του ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ εστιάζει στην ψυχική απεξάρτηση, στην εκπαίδευση και κατάρτιση, στην εργασιακή ένταξη και εξέλιξη, στην δημιουργική διαχείριση του ελεύθερου χρόνου και στην υποστήριξη της οικογένειας.

Επιπλέον από την έναρξη της λειτουργίας του θεραπευτικού προγράμματος παρέχονται υπηρεσίες ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό προσωπικού στον τομέα της υγείας, δικαστικών, υπαλλήλων στο σωφρονιστικό σύστημα, εκπαιδευτικών, φοιτητών, σπουδαστών, μαθητών και μελών συλλόγων γονέων και κηδεμόνων κ.α. καθώς και υπηρεσίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στην κοινότητα της Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων νήσων.

Ανήκει στο ΚΕΘΕΑ μη κερδοσκοπικό οργανισμό  θεραπευτικών κοινοτήτων που αποτελεί το μεγαλύτερο δίκτυο απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης της χώρας μας και εντάσσεται στο δίκτυο θεραπευτικών υπηρεσιών Πελοποννήσου ΚΕΘΕΑ ΚΥΤΤΑΡΟ-ΟΞΥΓΟΝΟ και απευθύνεται σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα με εξαρτήσεις, νόμιμες ή παράνομες, και στις οικογένειές τους. Οι υπηρεσίες του παρέχονται δωρεάν, δε χορηγούνται φαρμακευτικές ή υποκατάστατες ουσίες και δεν υπάρχουν λίστες αναμονής.

Ρόδη Καγγελάρη «Το ταξίδι από τη φυλακή στη σωματική και ψυχική ελευθερία»

Ο Συμβολικός Νόμος και η -τραγική- απουσία του στον τοξικομανή βρέθηκε στο επίκεντρο της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη στην Πάτρα με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της ψυχολόγου – εγκληματολόγου Ρόδης Καγγελάρη.

Η συγγραφέας και οι ομιλητές «φώτισαν» αθέατες πτυχές από τις περιπλανήσεις ενός τοξικομανή στον κόσμο του περιθωρίου, τις παρορμητικές πράξεις του, την παραβατικότητα και της πορείας αναζήτησης του Νόμου συναντώντας το νόμο και φθάνοντας στη φυλακή.

Η κα Καγγελάρη μιλώντας στην «Γ» ανέφερε τα εξής: «Οι εξαρτημένοι κρατούμενοι υπερεκπροσωπούν το σύνολο των έγκλειστων στις ελληνικές φυλακές. Κι, όμως, η παραβατικότητά τους αποτελεί μια ιδιότυπη αναζήτηση του συμβολικού Νόμου μέσα από την παραβίαση του ποινικού νόμου. Ο τοξικομανής έχει μια πολύ ιδιαίτερα διαταραγμένη σχέση με τη μητέρα του, από την οποία δεν διαφοροποιήθηκε συναισθηματικά. Ο πατέρας του, ουσιαστικά απών, δεν κατάφερε να εκπροσωπήσει μέσα στην οικογένειά του το συμβολικό Νόμο, να θέσει δηλαδή τα ψυχικά όρια ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί. Έτσι, ο αποχωρισμός του μελλοντικού τοξικομανή από την οικογένειά του κατέστη αδύνατος. Απαραίτητος, ωστόσο, ο αποχαιρετισμός αυτός μοιάζει αργότερα να συμβαίνει παραισθησιακά, μέσα από τα ναρκωτικά, με τα οποία θα αισθανθεί αρχικά παντοδύναμος και, έως αποδείξεως του εναντίου, έτοιμος να σταθεί μόνος του στη ζωή. Η σχέση με τις ουσίες θα αντικαταστήσει προοδευτικά την αδιέξοδη σχέση με την οικογένεια, αποτελώντας ταυτόχρονα μια νέα συμβολική μήτρα, μια νέα αιώνια μητέρα αλλά και μια νέα φυλακή. Ταυτόχρονα, θα είναι γι’ αυτόν ο πολυπόθητος Τρίτος που θα διαμεσολαβήσει τη μονόδρομη σχέση με την οικογένεια. Προσπαθώντας να ακυρώσουν το ψυχικό τραύμα και να αυτοπροσδιοριστούν με κάποια ταυτότητα, κάποιοι τοξικομανείς θα ξεπεράσουν πολλά όρια και θα βρεθούν στη φυλακή. Σ’ αυτή τη νέα ιδιότυπη μητ-έ-ρα, θα περιπλανηθούν χρονικά και νομικά, έως ότου συναντηθούν με το Πρόγραμμα απεξάρτησης. Το θεραπευτικό πλαίσιο, η ομάδα, οι θεραπευτές, οι κοινωνικές αξίες, ο Λόγος και η Τέχνη, θα εκπροσωπήσουν το συμβολικό Νόμο, μέσα από τον οποίο ο πρώην εξαρτημένος κρατούμενος θα οδηγηθεί στη σωματική και ψυχική ελευθερία, ενταγμένος και ενεργός, πλέον, μέσα στην κοινωνία».

Παράλληλα με το βιβλίο πραγματοποιήθηκε έκθεση ζωγραφικής με ηχηρά μηνύματα από μέλη του ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ.