Αθλητική βία: Οι παράγοντες που διαιωνίζουν το φαινόμενο

Toυ Αντώνη Καλέντζη – Ψυχολόγου GBPsS, MISCP Assoc

Η αθλητική βία είναι πλέον ένα διαχρονικό ένα ανησυχητικό ζήτημα σε αθλητικές εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο.

Η ακραία συμπεριφορά των φιλάθλων και των οπαδών που χαρακτηρίζεται από επιθετικές ενέργειες, βανδαλισμούς και συγκρούσεις με αντίπαλους θαυμαστές, συχνά εγείρει ερωτήματα σχετικά με τους υποκείμενους ψυχολογικούς παράγοντες που οδηγούν μια τέτοια συμπεριφορά.

Αν και έχει γίνει αρκετές φορές προσπάθεια της προσέγγισης της πολυπλοκότητας αυτού του φαινομένου δυστυχώς παρατηρούμε το φαινόμενο αυτό να διαιωνίζεται με τραυματισμούς που μερικές φορές φτάνουν και στην απώλεια της ανθρώπινης ζωής.

Θεωρία Κοινωνικής Ταυτότητας:
Μία από τις βασικές θεωρίες που βοηθά στην εξήγηση του χουλιγκανισμού είναι η Θεωρία της Κοινωνικής Ταυτότητας. Αυτή η θεωρία αναφέρει ότι υπάρχει η ανθρώπινη τάση να σχηματίζουμε ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με κοινωνικές ομάδες και αυτές οι προσκολλήσεις συμβάλλουν στην αίσθηση του ανήκειν και της ταυτότητας.
Στο πλαίσιο του αθλητισμού οι φίλαθλοι συχνά ταυτίζονται έντονα με τις ομάδες τους, δημιουργώντας μια νοοτροπία «εμείς εναντίον των άλλων». Αυτή η έντονη ταύτιση μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα αρνητικά συναισθήματα και επιθετικότητα, καθώς οι οπαδοί αντιλαμβάνονται τους υποστηρικτές άλλων κοινωνικών ομάδων ως απειλή για την ταυτότητα της ομάδας τους.

Ψυχολογία του όχλου :
Πρόκειται για μια ψυχολογική κατάσταση κατά την οποία τα άτομα χάνουν την αίσθηση της προσωπικής τους ταυτότητας και ευθύνης μέσα σε ένα πλήθος. Στα αθλητικά γεγονότα η ανωνυμία που παρέχεται από μεγάλα πλήθη μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη αυτογνωσία και μειωμένες αναστολές, ωθώντας τα άτομα να εμπλέκονται σε συμπεριφορές που συνήθως δεν αρμόζουν .
Αυτό το φαινόμενο μπορεί να κλιμακώσει την επιθετικότητα και τη βία, καθώς τα άτομα αισθάνονται λιγότερο υπόλογα για τις ενέργειές τους όταν περιτριγυρίζονται από ομοϊδεάτες θαυμαστές.

Ομαδική πόλωση (ή οπαδική πόλωση ):
Όταν οι οπαδοί συγκεντρώνονται και μοιράζονται τα παράπονα και τις αντιπαλότητες τους με άλλες ομάδες το συλλογικό συναίσθημα της ομάδας μπορεί να κλιμακωθεί, τροφοδοτώντας τελικά επιθετικές ενέργειες που αν δεν υπάρχουν όρια και τρόποι εκτόνωσης του θυμικού δίχως βία μπορεί να φέρει ακραία αποτελέσματα.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έπαιξαν επίσης ρόλο στην εντατικοποίηση της ομαδικής πόλωσης καθώς οι φίλαθλοι μπορούν εύκολα να βρουν μέρη στο διαδίκτυο που ενισχύουν τις πεποιθήσεις τους.

Άλλοι παράγοντες :
Πρόκειται για ορισμένες περιβαλλοντικές ενδείξεις, όπως η κατανάλωση αλκοόλ, μπορούν να προκαλέσουν επιθετική συμπεριφορά.
Οι αθλητικές εκδηλώσεις συχνά περιλαμβάνουν κατανάλωση αλκοόλ, η οποία μπορεί να μειώσει τις αναστολές και να αυξήσει την πιθανότητα συγκρούσεων και βίας.
Ο συνδυασμός συναισθηματικά φορτισμένων περιβαλλόντων, η δυναμική της ομάδας και η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να δημιουργήσει ένα ασταθές μείγμα που μπορεί να οδηγήσει στην αθλητική βία.

Η αθλητική βία είναι σύνθετο φαινόμενο που επηρεάζεται από ποικίλους ψυχολογικούς παράγοντες.
Η αναγνώριση και η αντιμετώπιση αυτών των ψυχολογικών παραγόντων είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών για την πρόληψη και τη διαχείριση των ακραίων συμπεριφορών, διασφαλίζοντας ότι οι αθλητικές εκδηλώσεις παραμένουν πηγή απόλαυσης και συναδελφικότητας και όχι σύγκρουσης και βίας.
Ο αθλητισμός είναι μια αφορμή στο να εκτονωθεί ο κόσμος με υγεία και ευγενή άμιλλα διδάσκοντας στις νεότερες γενιές τον σεβασμό.
Το να μετατρέπονται τα γήπεδα σε σύγχρονο Κολοσσαίο που τα κτήνη πολεμούν με τον άνθρωπο μέχρι τελικής πτώσεως είναι ένα πρόβλημα που θα έπρεπε να το έχουμε εξαλείψει εάν θεωρούμε ότι είμαστε πολιτισμένος κόσμος.
Χτίσαμε μεγάλα γήπεδα, με πολλά φώτα, πολύ ψηλά… και ξεχάσαμε να μεταλαμπαδεύσουμε τις αξίες του αθλητισμού και των ανθρώπινων αξιών.
Το πιο στενάχωρο είναι πως τα όνειρα των νέων μας φτάνουν έως εκεί, στο να κερδίσουν μια οδομαχία μέχρι τελικής πτώσεως με άλλους νέους.
Τους στερέψαμε το δικαίωμα στο όνειρο και για μια καλύτερη ζωή, αλλά τους κατηγορούμε για την ακραία συμπεριφορά τους.
Φέρουμε ευθύνη όλοι μας για κάθε νέο παιδί που χάνει το βήμα του στην ζωή του.