Όταν η έκρηξη ενός βυτιοφόρου στοίχισε 5 ζωές

Την περασμένη Πέμπτη ένα βυτιοφόρο με υγραέριο έπιασε φωτιά στην εθνική οδό Αθηνών – Κορίνθου, στο ύψος της Κακιάς Σκάλας.

Το περιστατικό, που προκάλεσε την άμεση κινητοποίηση των αρχών ασφαλείας και μία πολύ «λεπτή» (όσο και επικίνδυνη) επιχείρηση κατάσβεσης και στη συνέχεια μετάγγισης του υγραερίου σε άλλο βυτιοφόρο, είχε ως αποτέλεσμα την πολύωρη ταλαιπωρία χιλιάδων οδηγών και επιβατών οχημάτων που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι μέσα στην εθνική οδό και στους γύρω δρόμους.
«Ένα φλεγόμενο βυτιοφόρο με 7,2 τόνους υγροποιημένο αέριο είναι ό,τι πιο εκρηξιγενές υπάρχει…» εξήγησε την επόμενη μέρα ο εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής Ιωάννης Αρτοποιός, υπενθυμίζοντας το φρικτό δυστύχημα στα Καμένα Βούρλα πριν από 24 χρόνια
«Το 1999 είχαμε ένα δυστύχημα με τρεις συνάδελφους πυροσβέστες νεκρούς στο ύψος των Καμένων Βούρλων στην Εθνική Οδό Αθηνών – Λαμίας μετά από τροχαίο ατύχημα. Εκδηλώθηκε το φαινόμενο Bleve, ότι πιο επικίνδυνο υπάρχει στην επαγγελματική ζωή ενός πυροσβέστη, υπερπίεση ασκήθηκε στα τοιχώματα του βυτιοφόρου και έγινε πολύ μεγάλη έκρηξη, το ωστικό κύμα έστειλε συντρίμμια του βυτιοφόρου σε περίπου 1 χιλιόμετρο απόσταση», είπε ο κ. Αρτοποιός. Και το μυαλό όλων όσων έζησαν εκείνη την μέρα, γύρισε ξαφνικά πίσω στον χρόνο…
Η Πρωτομαγιά του 1999 ήταν μια από τις ημέρες εκείνες που έχουν τοποθετηθεί στη σύγχρονη πορεία της χώρας στα πιο μαύρα κατάστιχα. Όπως η ημέρα της τραγωδίας στα Τέμπη ή οι πυρκαγιές στο Μάτι. Μία μέρα εθνικού πένθους και εθνικού σοκ.
Μπορεί αυτό που συνέβη το 1999 να μην είχε μεγάλο αριθμό νεκρών, αλλά ήταν τόσο σοκαριστικό και αναπάντεχο αυτό που αποτέλεσε την τελική καταμέτρηση αίματος, που δεν θα μπορούσε να μη χαραχτεί βαθιά στη μνήμη όσων ήταν μάρτυρες, έστω και διά της τηλεόρασης και των εφημερίδων.
Όλα συνέβησαν μία μέρα νωρίτερα, στις 30 Απριλίου 1999, όταν άνδρες της τροχαίας σταμάτησαν ένα βυτιοφόρο που μετέφερε προπάνιο, στο πλαίσιο του ελέγχου της εφαρμογής του μέτρου απαγόρευσης κυκλοφορίας φορτηγών στα δύο εθνικά οδικά δίκτυα. Στο ύψος της παράκαμψης για Καμένα Βούρλα ο 39χρονος οδηγός Ανδρέας Παπακωνσταντίνου σταματάει το βυτιοφόρο και κατεβαίνει από το όχημα για να ελεγχθεί από τους αστυνομικούς. Όσο όμως εκείνος δέχεται τον έλεγχο, το βυτιοφόρο παραμένει σταματημένο σε ένα σημείο που οι πιθανότητες για τροχαίο είναι επικίνδυνα πολλές.
Ένα μικρό φορτηγό που μετέφερε κρέατα καταλήγει με φόρα πάνω στο βυτιοφόρο και εκεί γράφεται η αρχή μιας ανείπωτης τραγωδίας. Γιατί όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο και περιλαμβάνει ένα βυτιοφόρο που μεταφέρει προπάνιο, δύσκολα αποφεύγεται η τραγωδία. Σε περιπτώσεις όπως του προπανίου, όταν υπάρξει έντονη πίεση, σαν κι αυτή που προκάλεσε η σύγκρουση, έχουμε το φαινόμενο BLEVE, τα αρχικά για το Boiled Liquid Expanding Vapour Explosion. Πρακτικά μιλάμε για υπερπίεση του αερίου που μεταφέρεται σε υγροποιημένη μορφή, η οποία πίεση οδηγεί σε έκρηξη μεγάλης κλίμακας. Στην περίπτωση του βυτιοφόρου στα Καμμένα Βούρλα, για να μην υπάρξει νεκρός, θα έπρεπε να έχει εκκενωθεί η περιοχή γύρω από το όχημα σε ακτίνα ως και ένα χιλιόμετρο.
Κάτι τέτοιο όμως δεν ήταν εφικτό, αφού ο χρόνος είχε φτάσει σε σημείο μη επιστροφής. Παρόλο που ήρθαν οι πυροσβεστικές δυνάμεις, παρόλο που οι οδηγοί των δύο οχημάτων της σύγκρουσης είχαν απομακρυνθεί, αυτό που ακολούθησε είναι σοκαριστικά απερίγραπτο. Οι τρεις πυροσβέστες, ο πυρονόμος Σωτήρης Σταμέλος και οι αρχιπυροσβέστες Στάθης Ριζόπουλος 41 και Νίκος Νικολάου 39 χρόνων, κάνουν ό,τι μπορούν με τις μάνικες για να σβήσουν τη φωτιά, αλλά είναι πια αργά. Η έκρηξη που ακολουθεί τους εκτινάσσει 150 μέτρα μακριά και βρίσκουν ακαριαίο θάνατο. Ο οδηγός του βυτιοφόρου που έχει απομακρυνθεί 200 μέτρα, δέχεται μια λαμαρίνα που είχε εκτοξευτεί από την έκρηξη και πεθαίνει. Ο 35χρονος Κώστας Μανανάς, ο οδηγός του φορτηγού που μετέφερε τα κρέατα, εξαϋλώνεται και το σώμα του δεν βρίσκεται ποτέ. Η δική του μάλιστα ιστορία επιτείνει το μέγεθος της τραγωδίας, αφού είχε χάσει τον μικρότερο αδερφό του σε τροχαίο και την ίδια κατάληξη είχε και ο γιος του Γιώργος σε ηλικία 27 ετών!
Εκτός από τους νεκρούς, 14 άτομα τραυματίζονται σοβαρά από το ωστικό κύμα, ενώ από τύχη δεν υπήρξαν άλλες απώλειες, μιας και η καμπίνα του βυτιοφόρου που εκσφενδονίστηκε στα 700 μέτρα, έσκασε πάνω σε προαύλιο καφετέριας που ήταν κλειστή λόγω Πρωτομαγιάς.
Θραύσματα των δύο οχημάτων (λέγεται ότι) βρέθηκαν σε απόσταση ως και 1.000 μέτρων, ενώ ενδεικτικό της τραγωδίας είναι πως ο τροχονόμος Αθανάσιος Τζουβάρας που είχε σταματήσει το βυτιοφόρο, έπαθε νευρικό κλονισμό και διεκομίσθη στο νοσοκομείο. Λίγο αργότερα θα περιέγραφε ότι «το βυτιοφόρο είχε σταματήσει μετά την άσπρη γραμμή στη δεξιά λωρίδα και ο οδηγός του φορτηγού έτρεχε ιλιγγιωδώς και δεν πρόλαβε καν να φρενάρει».
Ακόμα και 24 χρόνια μετά, το Πυροσβεστικό Σώμα δεν λησμονεί να αποτίσει φόρο τιμής κάθε 30η Απριλίου στη μνήμη των τριών αδικοχαμένων πυροσβεστών.