«Συνάντηση» με την Τεχνητή Νοημοσύνη- Τί ανέφερε στον χαιρετισμό του ο Υπουργός Δημήτρης Παπαστεργίου

Η Τεχνητή Νοημοσύνη διατρέχει όλο το πλέγμα των επιστημών και επικουρεί ή προπορεύεται της διεπιστημονικής εξέλιξης σε χρόνο παρόντα και είναι σαφώς προκαθορισμένο πώς θα αποτελέσει τον πυρήνα των εξελίξεων στο μέλλον.

Οι μεγάλες προκλήσεις στο παρόν και στο μέλλον αναδείχθηκαν μέσα από τον έγκριτο λόγο Καθηγητών του Πανεπιστημίου Πατρών και Ιωαννίνων, στην ημερίδα που διοργάνωσε, προχθές το απόγευμα η «ΓΝΩΜΗ» υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Πατρών προσεγγίζοντας την Τεχνητή Νοημοσύνη στο παρόν και στο μέλλον.

«Το 2024 θα είναι η απαρχή μιας ενδιαφέρουσας περιόδου για την Ελλάδα καθώς αναμένεται να μετουσιωθούν σε πολύ χρήσιμες εφαρμογές για την καλύτερη και ασφαλέστερη καθημερινότητα του πολίτη. Οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες και εντυπωσιακές» ανέφερε μεταξύ άλλων ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου χαιρετίζοντας διαδικτυακά την ημερίδα, τον συντονισμό της οποίας έκανε η δημοσιογράφος της «Γ» Τέτα Γιαννάρου.

Αναφέρθηκε στην ψηφιοποίηση υπηρεσιών που «τρέχει», εκτός από τον ψηφιακό βοηθό στην Υγεία (ηλεκτρονική συνταγογράφηση), στην φορολογική πολιτική δίνοντας έμφαση πλέον στις πιο στοχευμένες και ακριβείς διαδικασίες, ακόμα και στις μεταφορές μέσα από βελτιώσεις στα έξυπνα φανάρια για την αποφυγή κυκλοφοριακού προβλήματος σε μεγάλες πόλεις.

Προανήγγειλε τις μεγάλες ψηφιοποιήσεις στο Κτηματολόγιο, σε υπηρεσίες της Δικαιοσύνης, στα Νοσοκομεία θεσπίζοντας τον μεγάλο ιατρικό φάκελο του κάθε ασθενούς. Αναφέρθηκε και στα εντυπωσιακά αποτελέσματα της εφαρμογής της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Πολιτική Προστασία που έγιναν δοκιμαστικά τον Οκτώβρη για την έγκαιρη πρόγνωση της πυρκαγιάς και στον ρόλο της ΤΝ στον Πολιτισμό και σε οποιαδήποτε έκφανση της ζωής με στόχο τη βελτίωση της ζωής των πολιτών.

Μίλησε επίσης για την συμβολή της ΤΝ στην κυβερνοασφάλεια προαναγγέλλοντας πως το νομοσχέδιο DSH θα ψηφιστεί σύντομα προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο προστασίας από τους μεγάλους παρόχους του διαδικτύου τονίζοντας πως η χώρα μας είναι έτοιμη και στις υποδομές.

Οι εισηγήσεις των ομιλητών έδωσαν σαφές στίγμα της επίδρασης και των δυνατότητων της Τεχνητής Νοημοσύνης σε πολλές επιστημονικές περιοχές, που επιλύουν ζωτικής φύσεως θέματα που άπτονται όλων των τομέων των ανθρώπινων δράσεων.

Την εκδήλωση παρακολούθησαν εκπρόσωποι αρχών και φορέων, άνθρωποι της αυτοδιοίκησης, της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας της Πάτρας.

Χ. Μπονάνος: «Αναγκαία η αποφασιστική ανθρώπινη εποπτεία»

Ο αναπληρωτής περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Χαράλαμπος Μπονάνος χαιρετίζοντας την εκδήλωση αναφέρθηκε στην Τεχνητή Νοημοσύνη ως κυρίαρχο συστατικό της εξέλιξης που έχει τη δυνατότητα να αλλάξει κάθε πτυχή της ζωής μας, από τον τρόπο που εργαζόμαστε και μαθαίνουμε μέχρι τον τρόπο που αλληλοεπιδρούμε μεταξύ μας και με το περιβάλλον μας. Παράλληλα, τόνισε πως δημιουργεί και έντονους προβληματισμούς για την ωφελιμότητα ή για τους κινδύνους που μπορεί να κρύβει αν δεν μελετηθεί σωστά ή αν δεν θεσμοθετηθούν κανόνες από τις κυβερνήσεις που πρέπει όλοι να ακολουθήσουν.

Και συνέχισε: «Δεν θα πρέπει να προσεγγίζουμε το θέμα τεχνοφοβικά αλλά σαν ένα καίριο εργαλείο ανάπτυξης. Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα επιφέρει αύξηση της αποδοτικότητας μέσω της αυτοματοποίησης που θα προσφέρει, ταυτόχρονα μπορεί να ενδυναμώσει την βιωσιμότητα και τη διαχείριση κρίσεων συμβάλλοντας στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής που στην εποχή μας είναι έντονες, να βελτιστοποιήσει τη διαχείριση των πόρων, να παρέμβει αποφασιστικά στην κυκλική οικονομία, μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις στην ιατρική επιστήμη με πραγματικό όφελος για την υγεία των πολιτών. Όμως, αν δεν υπάρξει η αποφασιστική εποπτεία του ανθρώπινου παράγοντα -γιατί πολλοί πιστεύουν πως η ΤΝ μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη διανόηση- μπορεί να οδηγηθούμε σε επικίνδυνες ατραπούς και σε αποφάσεις που αφορούν τους πολίτες χωρίς την τήρηση των αρχών του δικαίου και χωρίς ενσυναίσθηση» ανέφερε μεταξύ άλλων.

Θ. Βασιλόπουλος: «Μέλημά μας η μέγιστη αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας»

Την πρώτη εμφάνιση δίνοντας το στίγμα του έχοντας το χαρτοφυλάκιο της Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Εξυπηρέτησης του Πολίτη στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έκανε ο αντιπεριφερειάρχης Θεόδωρος Βασιλόπουλος.

Στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στις δυνατότητες της ΤΝ και στις προσπάθειες που καταβάλλει η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων.

«Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να συμβάλλει καταλυτικά στην ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών για την ουσιαστική και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων. Θα καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για να αξιοποιήσουμε αφενός τα χρηματοδοτικά εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση και αφετέρου την τεχνογνωσία που έχει το ψηφιακό οικοσύστημα της περιοχής μας (Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ινστιτούτα)» τόνισε.

Κλείνοντας, ανέφερε πως «το γραφείο μου θα είναι πάντα ανοικτό, για να συνδιαμορφώσουμε με το επιστημονικό ανθρώπινο δυναμικό, το πλαίσιο και τα εργαλεία για την μέγιστη αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας και ειδικότερα της τεχνητής νοημοσύνης για τα επόμενα χρόνια».

X. Mπούρας: «Άξονας της ακαδημαϊκής μας έρευνας»

Στον κομβικής σημασίας ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης ως πολύτιμο ερευνητικό εργαλείο για όλες τις επιστήμες με εξαιρετικά αποτελέσματα και ότι θα είναι αναμφίβολα ο μοχλός των καταιγιστικών εξελίξεων του μέλλοντος που θα απαντά σε ζωτικής σημασίας ανεπίλυτα προβλήματα, εστίασε στον χαιρετισμό που απέστειλε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, καθηγητής Χρήστος Μπούρας (λόγω έκτατου σοβαρού κωλύματος δεν παρέστη ο ίδιος).

Όντας καθηγητής του κατ’ εξοχήν Τμήματος Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής που επικεντρώνεται στην Τεχνητή Νοημοσύνη υπογράμμισε πως είναι τεράστια ανάπτυξη του λογισμικού των Η/Υ και η παραγωγή μεγάλου όγκου δεδομένων (Big Data) την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα την αντίστοιχη ανάπτυξη των εφαρμογών της Τεχνητής Νοημοσύνης, σε προβλήματα του πραγματικού κόσμου. Η δυνατότητα επεξεργασίας των big data παράγει πληροφορία. Η επεξεργασία της πληροφορίας παράγει νέα γνώση. Η παραγωγή γνώσης από δεδομένα βασίζεται σε τεχνικές Μηχανικής Μάθησης (ΜΜ), οι οποίες είναι εμπνευσμένες από τη φύση (νευροεπιστήμη, γενετική, επιστήμη της συμπεριφοράς).

Ο πρύτανης εστίασε στην σημαντικότατη έρευνα με άξονα την Τεχνητή Νοημοσύνη που διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο Πατρών, η οποία διατρέχει κάθε γνωστικό πεδίο με σημαντικά και κυρίως πρωτοποριακά ερευνητικά αποτελέσματα.

Εν κατακλείδι, σημείωσε ότι «η διεθνής καταξίωση του Πανεπιστημίου Πατρών, το γεγονός ότι βρίσκεται στα 1.000 καλύτερα Πανεπιστήμια παγκοσμίως είναι αποτέλεσμα της εξωστρέφειας και των συνεργασιών με κορυφαία Ιδρύματα σε όλο τον κόσμο και απόρροια του εξαιρετικού επιστημονικού δυναμικού του. Πρόταγμα είχα και με αυτό θα διεκδικήσω μια νέα πρυτανική θητεία το Πανεπιστήμιο Πατρών να γίνει ένα σύγχρονο και Πράσινο Πανεπιστήμιο και θα αγωνιστώ ώστε να αποκτήσει όλες τις προδιαγραφές ενός Πανεπιστημίου του Μέλλοντος που επιτάσσουν οι νέες συνθήκες στον διεθνές ακαδημαϊκό τοπίο».

Χ. Στύλιος: «Πυρήνας η ΤΝ στην 4^η Βιομηχανική Επανάσταση»

«Η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτέλεσε το έναυσμα μετάβασης και δημιουργίας της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης συμβάλλοντας στην εξέλιξη της παραγωγής και στην ψηφιοποίηση επιχειρήσεων και οργανισμών», ανέφερε ο καθηγητής Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Διευθυντής ΙΝΒΙΣ ΕΚ «Αθηνά» Χρυσόστομος Στύλιος, ο οποίος άνοιξε των κύκλο των ομιλιών.

Υπογράμμισε, μεταξύ άλλων: «Η σύγχρονη τεχνολογία ενσωματώντας αλγορίθμους και προσεγγίσεις τεχνητής νοημοσύνης οδηγεί στα ευφυή συστήματα με πλήθος εφαρμογών σε όλα τα επίπεδα της καθημερινής ζωής, όπως τα «έξυπνα» σπίτια και γενικότερα τις «έξυπνες πόλεις» και τις υποδομές, όπως είναι οι έξυπνες μεταφορές, η έξυπνη ενέργεια» τόνισε, επισημαίνοντας τη σημαντική συνεισφορά της ΤΝ στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα, μέσω της ανάλυσης δεδομένων για την παρακολούθηση της υγείας των ζώων, της χρήσης και ανάλυσης ιστορικών δεδομένων και τρεχουσών συνθηκών για πρόβλεψη της ποσότητας της σοδειάς και πληθώρα άλλων εφαρμογών.

«Ιδιαίτερη σημασία για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει η αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης για την επίτευξη της Γεωργία Ακριβείας, με έξυπνες εφαρμογές που παρέχουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για την υγεία των καλλιεργειών, τις συνθήκες του εδάφους, την ανίχνευση ασθενειών, την βελτιστοποίηση της άρδευσης, τη λίπανση και χρήση φυτοφαρμάκων, οδηγώντας σε αυξημένες αποδόσεις καλλιεργειών και μειωμένο περιβαλλοντικό αντίκτυπο», κατέληξε.

Ν. Καρακαπιλίδης: «Πλεονεκτήματα και κίνδυνοι από την Ψηφιακή Δημοκρατία»

Στα συστήματα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, ηλεκτρονικής υποβολής αναφορών και ηλεκτρονικής διαβούλευσης που αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων εφαρμογών της Ψηφιακής Δημοκρατίας αναφέρθηκε ο καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών Πανεπιστημίου Πατρών Νικόλαος Καρακαπιλίδης.

Στην ομιλία του εστίασε στα θέματα ηλεκτρονικής διαβούλευσης μεγάλης κλίμακας παρουσιάζοντας λύσεις από τον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) για την αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με τη δόμηση και παρακολούθηση των διαβουλεύσεων αυτών, την εξαγωγή, ομαδοποίηση και σύνοψη συναφών επιχειρημάτων, καθώς και την ανίχνευση αντικρουόμενων απόψεων.

Επιπλέον, σκιαγράφησε προσεγγίσεις που βασίζονται σε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs) για την υποστήριξη των πολιτών και των φορέων χάραξης πολιτικής προκειμένου να κατανοήσουν, να επιχειρηματολογήσουν και να λάβουν αποφάσεις στο πλαίσιο μιας δημόσιας διαβούλευσης.

Ωστόσο, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στους περιορισμούς και κινδύνους της ενσωμάτωσης τεχνολογιών ΤΝ σε εφαρμογές Ψηφιακής Δημοκρατίας.

Κ. Σγάρμπας: «Νέες προοπτικές στα γλωσσικά μοντέλα στο άμεσο μέλλον»

Άκρως ενδιαφέρουσα και η ομιλία του αν. καθηγητή στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Πανεπιστημίου Πατρών Κυριάκου Σγάρμπα, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Τεχνητή Νοημοσύνη και φυσική γλώσσα».

Ειδικότερα, ανέφερε: «Η κατανόηση φυσικής γλώσσας από τον υπολογιστή ήταν ένας από τους κύριους στόχους της Τεχνητής Νοημοσύνης από το 1955. Και όπως αποδείχθηκε ο πιο δύσκολος, καθώς χρειάστηκαν 62 χρόνια για να επιτευχθεί. Η λύση δόθηκε το 2017 με την ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής του μετασχηματιστή (transformer) από ερευνητική ομάδα της Google. Ο μετασχηματιστής είναι ένα εξελιγμένο γλωσσικό μοντέλο που οδήγησε στην ανάπτυξη συστημάτων όπως το chat GPT της Open AI».

Παρουσίασε, επίσης, τις βασικές στατιστικές μεθόδους στις οποίες βασίζονται τα γλωσσικά μοντέλα, παραδείγματα σύνθεσης φυσικής γλώσσας από γλωσσικά μοντέλα με αυξανόμενη πολυπλοκότητα.

Κλείνοντας, ανέφερε πως «συζητούμε τις προοπτικές χρήσης τους στο άμεσο μέλλον και τη σύνδεση της λειτουργίας τους με τις θεωρίες των Firth, Turing και Searle».

Στ. Κουρής: «Η μηχανική μάθηση στην υπηρεσία της γνησιότητας των τροφίμων»

Στην καινοτόμα μη καταστροφική οπτική τεχνική, η οποία με την συνδυαστική χρήση ακτινών λέιζερ και τεχνητής νοημοσύνης (μηχανική μάθηση), που εφαρμόζεται από την Ομάδα του στο Πανεπιστήμιο Πατρών αναφέρθηκε ο καθηγητής του Τμήματος Φυσικής Στέλιος Κουρής, στο πλαίσιο της ομιλίας του για την σημαντική συμβολή της ΤΝ στην ασφάλεια των τροφίμων.

Όπως εξήγησε «η συγκεκριμένη τεχνική χρησιμοποιώντας μερικά γραμμάρια δείγματος, χωρίς καμία προ-επεξεργασία και σε μερικά δευτερόλεπτα, επιτυγχάνει:

ι) την αναγνώριση της γεωγραφικής προέλευσης και της ποιότητας του ελαιολάδου (έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, παρθένο ελαιόλαδο, σπορέλαια, ραφιναρισμένα έλαια, άλλα φυτικά έλαια), της ποικιλίας του ελαιόκαρπου και την ανίχνευση της ύπαρξης νοθείας.

ιι) την αναγνώριση της ζωικής προέλευσης του γάλακτος (αγελαδινό, αίγειο ή πρόβειο) και τον έλεγχο πιθανών αναμίξεων μεταξύ διαφόρων ζωικών προελεύσεων γάλακτος, με νερό, κ.ά.

ιιι) την αναγνώριση της βοτανικής προέλευσης του μελιού, την ανίχνευση ύπαρξης τεχνητών προσθέτων (σιρόπια, σάκχαρα, πάστες, χρώματα, κ.λπ.)».

Ο κ. Κουρής τόνισε πως «ο έλεγχος της αυθεντικότητας, η ιχνηλασιμότητα και η πιστοποίηση αγροτικών προϊόντων και τροφίμων είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την δημόσια υγεία, την διασφάλιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών αλλά και για το συμφέρον των παραγωγών. Τα παραπάνω, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες εμπορικού και οικονομικού ανταγωνισμού στην Ευρώπη και διεθνώς, καθίστανται αναγκαία, αποτελώντας σημαντικά στοιχεία της ταυτότητας και της αξίας των προϊόντων αφού η ύπαρξη κάποιων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών (π.χ., ΠΟΠ, ΠΓΕ, ζωική, προέλευση, βοτανική προέλευση κ.α.) προσδίδουν εν γένει υψηλή αναγνωρισιμότητα και σημαντικά μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία».

Σπ. Λυκοθανάσης: «Η τεχνητή ευφυΐα στην υπηρεσία της Ιατρικής»

Στην ανατροπή που φέρνει στον Τομέα της Υγείας η Τεχνητή Νοημοσύνη αναφέρθηκε ο καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής του Παν/μίου Πατρών Σπύρος Λυκοθανάσης, εστιάζοντας στην «Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ογκολογία: Πρόγνωση-Διάγνωση-Παρακολούθηση».

«Η τεράστια ανάπτυξη του υλικού και του λογισμικού των Η/Υ και η παραγωγή μεγάλου όγκου δεδομένων (Big Data) την τελευταία δεκαετία, είχε σαν αποτέλεσμα την αντίστοιχη ανάπτυξη των εφαρμογών της Τεχνητής Νοημοσύνης, σε προβλήματα του πραγματικού κόσμου. Η δυνατότητα επεξεργασίας των big data παράγει πληροφορία. Η επεξεργασία της πληροφορίας παράγει νέα γνώση. Η παραγωγή γνώσης από δεδομένα βασίζεται σε τεχνικές Μηχανικής Μάθησης (ΜΜ), οι οποίες είναι εμπνευσμένες από τη φύση (νευροεπιστήμη, γενετική, επιστήμη της συμπεριφοράς). Έτσι, δημιουργήθηκαν μοντέλα, τα οποία προσομοιώνουν ανθρώπινες νοητικές λειτουργίες ή άλλες φυσικές διαδικασίες. Τα συστήματα αυτά εκπαιδεύονται με τα δεδομένα (και μαθαίνουν από την εμπειρία), πιστοποιούνται και χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές. Στην ιατρική και κυρίως στην Ογκολογία παράγονται καθημερινά τεράστιες ποσότητες δεδομένων (αιματολογικές εξετάσεις, απεικονιστικές εξετάσεις, ανάλυση γονιδιώματος) τα οποία πρέπει συνδυαστικά να οδηγήσουν τον θεράποντα γιατρό σε ακριβή πρόγνωση, διάγνωση και παρακολούθηση του ασθενούς. Έχουν αναπτυχθεί και συνεχίζουν να αναπτύσσονται πολλά τέτοια συστήματα (αρκετά είναι πιστοποιημένα) που υποστηρίζουν τον γιατρό σε όλες τις παραπάνω διαδικασίες, τόσο διά ζώσης όσο και απομακρυσμένα».