Ο μύθος και η αλήθεια: Πως φτάσαμε στο 1821

Ο πρώην Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών και γνωστός συγγραφέας, Γιάννης Δελής σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη στην «Γ» φωτίζει την ιστορία.

Στην πλ. Αγίου Γεωργίου της Πάτρας 17 Μαρτίου 1821 ορκίστηκαν οι πρώτοι οπλαρχηγοί από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό

Της Τέτας Γιαννάρου

Μέρα Σύμβολο η 25η του Μαρτίου διεκδίκησης της ελευθερίας. Σύμβολο επανάστασης κατά της όποιας μορφής δουλείας λαών και ανθρώπου. Σύμβολο πως η ανάγκη εξόδου από την όποια σκλαβιά οδηγεί σε επανάσταση ακόμα και αν η έκβαση της είναι απολύτως αμφίβολη. Σύμβολο της αιώνιας ανάγκης του Ανθρώπου για Ελευθερία. Έστω και αν η Ελευθερία ως έννοια είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη οντότητα. Με μορφή πολυδιάστατη εκφράζεται και εκφράζει την ανάγκη διαφυγής της τραγικότητας του αδιέξοδου της ανθρώπινης φύσης από την βεβαιότητα της θνησιγένειας του. Τελικά τι ακριβώς συνέβη στις 25 του Μάρτη; Υπήρξε γεγονός που γιορτάζουμε ώστε να αναδειχθεί η μέρα εθνική γιορτή;
Η Αγία Λαύρα και το λάβαρο είναι ένας εθνικός μύθος; Το οφείλουμε στον Γάλλο περιηγητή και ιστορικό Φρανσουά Πουκεβίλ (1770-1838), που έγραψε την τετράτομη Ιστορία της Αναγεννήσεως της Ελλάδος (1824). Ένας μύθος που διαδόθηκε από στόμα σε στόμα, αλλά και απεικονίστηκε στον πίνακα Ο Όρκος της Αγίας Λαύρας (1851) του σημαντικού Έλληνα ζωγράφου Θεόδωρου Βρυζάκη (1814-1878); Πως οδηγηθήκαμε στην Ελληνική επανάσταση όποια και αν ήταν η ημερομηνία έναρξής της; Ποια ήταν η Παιδεία πέρα από τον μύθο των κρυφών σχολειών; Πόσο συνέβαλλαν οι πλούσιες παροικίες των Ελλήνων του εξωτερικού; Πως προκλήθηκε το φιλελληνικό κίνημα; Ο πρώην Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών και γνωστός συγγραφέας Γιάννης Δελής σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη φωτίζει την ιστορία.
«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΝΑΜΕΙΓΝΥΕΤΑΙ ΜΕ ΘΡΥΛΟΥΣ»
-Ποια η αλήθεια, ο μύθος και ποιος ο συμβολισμός της 25ης Μαρτίου;
«Η ιστορία αναμειγνύεται πολλές φορές με θρύλους. Θρύλους που είναι η έκφραση του συλλογικού φαντασιακού και προκαλείται από την έξαρση της εθνικής συνείδησης όταν συνταράσσεται από εξαιρετικά γεγονότα. Τι θέλω να πω. Όταν ήμουνα φοιτητής πριν πολλά- πολλά χρόνια ξεναγήθηκα στο Εθνολογικό Μουσείο από τον απόγονο του Θόδωρου Κολοκοτρώνη τον στρατηγό Κολοκοτρώνη. Μας έλεγε λοιπόν ότι το σύμβολο της Ελληνικής Επανάστασης ήταν κοντός και λιπόσαρκος και όμως ο θρύλος τον έφτιαχνε με θωριά επιβλητική και γιγαντόσωμη. Υπάρχει σωρεία θρύλων λοιπόν που συμπλέκονται με τα ιστορικά γεγονότα και διαφοροποιούν το πραγματικό. Η μέρα της 25ης του Μάρτη ορίστηκε ως μέρας γιορτής του εθνικού ξεσηκωμού, της έναρξης της επανάστασης στις 15 Μαρτίου 1838 από το βασιλιά Όθωνα , προκειμένου να συνδεθεί με το εκκλησιαστικό γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Ήταν και επιθυμία του Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να συνδεθεί η έναρξη της επανάστασης με μια μεγάλη εκκλησιαστική εορτή για να τονωθεί το φρόνημα των σκλαβωμένων Ελλήνων. Η αλήθεια είναι ότι στις 17 Μαρτίου του 1821 ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στην πλατεία Αγίου Γεωργίου της άνω πόλης όρκισε κάποιους οπλαρχηγούς. Εκεί υπάρχει και αναμνηστική στήλη με επίγραμμα που επισφραγίζει το γεγονός. Ο ίδιος ο Παλαιών Γερμανός δεν αναφέρει λέξη για το περιστατικό στην Αγία Λαύρα στα απομνημονεύματά του και είναι ιστορικά εξακριβωμένο ότι εκείνη την ημέρα δεν βρισκόταν στη Μονή της Αγίας Λαύρας, αλλά στην Πάτρα, όπου όντως όρκισε τους επαναστάτες της περιοχής στην Πλατεία του Αγίου Γεωργίου».