Η πρόληψη είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας

Γράφει ο Αντώνιος Καλέντζης
Ψυχολόγος BPS, MISCP Assoc

Τα τελευταία χρόνια οι ραγδαίες κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις απορροφούν την προσοχή μας κάνοντάς μας να λησμονούμε την σωματική και ψυχική μας υγεία.

Είναι μια τάση που έχει ακολουθηθεί αρκετό καιρό με αποτέλεσμα να αναδύεται αυτή η μακροχρόνια παραμέληση της πρόληψης και φροντίδας του εαυτού μας στην απαιτητική αυτή ελληνική πραγματικότητα.
Τα δρώμενα που διαδραματίστηκαν στην Πάτρα στο πλαίσιο του 10ου Pink the City μας έδωσε ένα ηχηρό μήνυμα πρόληψης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού, μια μάστιγα που εάν καταπολεμηθεί εγκαίρως έχει πολύ διαφορετική έκβαση. Είναι μια επισήμανση για τον αγώνα που δίνουν αρκετοί συνάνθρωποί μας και πρέπει να μας θυμίζει ότι η πρόληψη είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας ώστε να προλάβουμε οποιαδήποτε ασθένεια , σωματική ή ψυχική.
Πιο συγκεκριμένα, η διάγνωση και η θεραπεία του καρκίνου είναι άγχος που καταβάλει τον καρκινοπαθή, τους οικείους του, καθώς και την κοινωνία εν γένει . Η φροντίδα του καρκίνου σήμερα παρέχει συχνά βιοϊατρική θεραπεία τελευταίας τεχνολογίας σημειώνοντας πρόοδος στην καταπολέμησή του. Ωστόσο, τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα που σχετίζονται με την ασθένεια είναι δύσκολο να ιαθούν δίχως την απαραίτητη φροντίδα.
Οι ασθενείς με καρκίνο χρειάζονται υποστήριξη για την αντιμετώπιση μιας σειράς ψυχοφθόρων συναισθημάτων όπως το άγχος, η κατάθλιψη και την έντονη ανησυχία για το παρόν και το μέλλον. Το άγχος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε εντάσεις εσωτερικές και παράλληλα προς την οικογένεια και γενικότερα προς τον κοινωνικό περίγυρο.
Η απόγνωση είναι μια φυσιολογική απόκριση όταν εμείς ή ένα μέλος της οικογένειάς μας λαμβάνει διάγνωση καρκίνου. Είναι ένα έντονο συναίσθημα που έχει ως προεκτάσεις όπως την ψυχολογική αδυναμία, τη θλίψη, τον φόβο, την κατάθλιψη, το άγχος και τον πανικό.
Η «κόκκινη γραμμή» που θα μπορούσε να σημάνει την ανάγκη για άμεση επικοινωνία με έναν ειδικό ψυχικής υγείας είναι:
• Φόβος σε σημείο πανικού ή μια ακατανίκητη αίσθηση τρόμου
• Έντονο αίσθημα λύπης σε σημείο που το άτομο νιώθει ότι δεν μπορεί να υποβληθεί σε θεραπεία (είτε ιατρική, είτε ψυχολογική)
• Ασυνήθιστος εκνευρισμός και θυμός
• Αδυναμία αντιμετώπισης πόνου, κόπωσης, ναυτίας
• Προβλήματα μνήμης, δυσκολία συγκέντρωσης
• Δυσκολία στην διαχείριση οποιασδήποτε πρόκλησης μέσα στην ημέρα και στην λήψη αποφάσεων
• Αίσθημα απελπισίας σε σημείο που υπάρχει δυσκολία να βρεθεί κίνητρο ώστε να συνεχιστούν οι θεραπείες
• Συνεχείς σκέψεις (εμμονικές) για τον καρκίνο ή/και τον θάνατο
• Δυσκολία στον ύπνο (λιγότερο από 4 ώρες)
• Προβλήματα στο φαγητό (αισθητή μείωση της όρεξης ή έλλειψη όρεξης για μια περίοδο εβδομάδων)
• Οικογενειακές συγκρούσεις και θέματα που φαίνονται αδύνατο να επιλυθούν
Δίνουμε αξία στην κάθε μέρα που κυλά, δίχως να αναβάλλουμε οτιδήποτε μπορεί να μας οδηγήσει στην ευτυχία μας σήμερα ή στο μέλλον. Το να απευθυνθούμε σε ειδικούς ψυχικής υγείας παράλληλα με τους επιβλέποντες ιατρούς όταν βιώνουμε μια τόσο σημαντική πρόκληση στην ζωή μας είναι κάτι που δεν πρέπει να παραβλέπεται.
Η ζωή των ανθρώπων είναι μια «ημιτονοειδής καμπύλη στον άξονα του Χ» με αρνητικά και θετικά γεγονότα. Αυτά τα γεγονότα δημιουργούν την πραγματικότητά μας και την μοναδική ιστορία που γράφεται για τον κάθε άνθρωπο.
Προτού μπούμε στην διαδικασία να θεωρήσουμε ότι η ζωή μας είναι δύσκολη και έχει πολλές δοκιμασίες, είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε πως πρέπει να νιώθουμε τυχεροί εάν καταφέρουμε να μεγαλώσουμε και να αποκτήσουμε μοναδικές αναμνήσεις με τους ανθρώπους που αγαπάμε καθώς είναι ένα προνόμιο που πολλοί συνάνθρωποί μας δεν το είχαν.