Σχόλια για το «λίφτινγκ» στον εξωδικαστικό

Σημάδια βελτίωσης στη ροή των ρυθμίσεων οφειλών και νέες βελτιώσεις με στόχο να πιεστούν Τράπεζες και servicers…

Η λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών καθώς και του πτωχευτικού νόμου (εξυγίανσης επιχειρήσεων) ξεκίνησε το 2020 (Ν. 4738). Είχε προηγηθεί ο Νόμος 4469 του 2017 («Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων»), η πρώτη απόπειρα εισαγωγής ενός θεσμού ενιαίας, εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γ.Γ. Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, τον μήνα Σεπτέμβριο πραγματοποιήθηκαν 856 νέες επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών οι οποίες, ξεπερνώντας τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε μηνών, αντιστοιχούν σε σύνολο 290 εκατ. ευρώ. Οι εκκινήσεις νέων αιτήσεων στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού αριθμούν σήμερα τις 3.628.
Συνολικά, μέσω του νέου εξωδικαστικού, σε όλη τη χώρα έχουν ρυθμιστεί δάνεια 21 εκατ. ευρώ ενώ στη Δυτική Ελλάδα έχουν ρυθμιστεί οφειλές 1,2 εκατ. ευρώ που αφορούν το 5,77% του συνόλου της χώρας.
Πριν από λίγα 24ωρα από το υπουργείο Οικονομικών δόθηκε στη δημοσιότητα μια νέα βελτιωμένη πρόταση με αλλαγές στον εξωδικαστικό η οποία προβλέπει, κατ’ αρχήν, ότι όλες οι προτάσεις αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών θα γίνονται αποδεκτές υποχρεωτικά από τις Τράπεζες, τους servicers και το Δημόσιο. Τράπεζες και servicers θα πρέπει να προσφεύγουν δικαστικά για να αποδείξουν ότι ο «ευάλωτος δανειολήπτης» δεν είναι πραγματικά ευάλωτος ώστε να μην απορρίπτονται οι αιτήσεις.
Σήμερα το 50% των προτάσεων ρύθμισης χρεών ευάλωτων οφειλετών απορρίπτονται από τους servicers. Παράλληλα ορίζεται 3%, σταθερό για 3 έτη, επιτόκιο για όλες τις ρυθμίσεις τραπεζών και servicers καθώς το δημόσιο ήδη το εφαρμόζει.
Με τη νέα ρύθμιση το «κούρεμα» για τα δάνεια που καλύπτονται με εμπράγματη ασφάλεια αυξάνεται από 8-28%.
Ενώσεις Καταναλωτών αλλά και ο Δικηγορικός Σύλλογος της Πάτρας ασκούν κριτική επισημαίνοντας το υψηλό ποσοστό απόρριψης ρυθμίσεων με ευθύνη των τραπεζών και των servicers που χειρίζονται τα «κόκκινα δάνεια».
Σύμφωνα με την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας οι ρυθμίσεις που ανατέθηκαν στον εξωδικαστικό είναι στο 35,33% του συνόλου των οφειλών καθώς καταγγέλλεται ανυπαρξία κοινωνικών κριτηρίων με λύσεις που δίδονται μόνο βάσει αλγοριθμικών οδηγιών και περιουσιακής κατάστασης των δανειοληπτών.
Στα «αγκάθια» του εξωδικαστικού περιλαμβάνονται απαιτήσεις υψηλών προκαταβολών για τη ρύθμιση στεγαστικών δανείων, ανεξαρτήτως δανειοληπτών, επίσπευση των πλειστηριασμών, χρονοβόρες διαδικασίες εξέτασης αιτημάτων ρυθμίσεων, άρνηση μείωσης των τόκων από τους servicers, μηδενική ευελιξία σε μικρές αποκλίσεις στις ημερομηνίες καταβολής των οφειλών.

Άτολμες και ελλιπείς οι αλλαγές

«Η αποτυχία του πρώτου εξωδικαστικού μηχανισμού που εισήχθη με τον Ν. 4469/2017 ήταν καθολική. Μάλιστα, μετά από κοινοβουλευτικό έλεγχο που προκαλέσαμε αναφορικά με τον αριθμό των υποθέσεων που έχουν εν τέλει, ρυθμιστεί από τον εξωδικαστικό μηχανισμό του Ν. 4469/2017, κατά τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας του, πληροφορηθήκαμε ότι στα δύο χρόνια λειτουργίας δεν είχε υπαχθεί σε διαδικασία ρύθμισης ούτε το 5% των προσώπων που είχαν αποπειραθεί να ενταχθούν στον μηχανισμό.
Μετά τον νέο νόμο, ήτοι τον Ν. 4738/2020, οι δυσλειτουργίες δεν ξεπεράστηκαν.

Παρά τα πανηγυρικά σχόλια και τις φιλόδοξες διακηρύξεις που συνόδευσαν την εισαγωγή και την λειτουργία του νέου νόμου ρύθμισης οφειλών, τα αποτελέσματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Αντίθετα, αναδεικνύουν την παθογένεια του νέου νομοθετήματος. Τούτο μάλιστα αποδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία που παραθέτει η ίδια η ΕΓΔΙΧ στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που αφορά τον νέο εξωδικαστικό μηχανισμό.
Για την βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού, έχουμε προτείνει και σε συνέδρια που έχουμε συμμετάσχει, την ριζική αλλαγή και την αναδιάρθρωσή του, η οποία θα επέλθει μέσω της φαλκίδευσης της απόλυτης και απεριόριστης πρωτοβουλίας που έχει χορηγηθεί στους χρηματοδοτικούς και τραπεζικούς φορείς, οι οποίοι και κατευθύνουν το σύνολο της διαδικασίας και τον περιορισμό της ανελαστικότητας τόσο του Ελληνικού Δημοσίου όσο και του Ε.Φ.Κ.Α. Μόνον έτσι, είναι δυνατόν να επιτύχουμε την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων των ιδιωτών και των επιχειρήσεων και την επάνοδό τους σε αναπτυξιακή τροχιά.
Με τα μέχρι σήμερα επομένως δεδομένα, είναι επιτακτική η ανάγκη βελτίωσης του νόμου και ριζικής αλλαγής του, ενώ διαφορετικά ο Ν. 4738/2020, θα αποδειχθεί ένα ακόμα θνησιγενές νομοθέτημα, που δημιούργησε περισσότερα προβλήματα απ’ όσα κατόρθωσε να επιλύσει.
Για δε τις τελευταίες ανακοινώσεις περί αλλαγών, αυτές είναι άτολμες και ελλιπείς και δεν θα λύσουν ουσιαστικά προβλήματα» σχολιάζει ο αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών, Κωνσταντίνος Κρεμμύδας.