Ο  πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Παναγιώτης Γαργαλιάνος, μιλάει αποκλειστικά στη «Γ»

Της Τέτας Γιαννάρου

Δεύτερο lockdown. Εξαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό ως η μόνη λύση. Στο μήνυμά του μεταξύ άλλων είπε: «Τα κρούσματα αυξάνονται εκθετικά και στη χώρα μας.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι σύντομα η νέα επέλαση της πανδημίας θα κλονίσει τις αντοχές του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαπιστώσαμε πόσο δύσκολη είναι η διαχείριση του δεύτερου κύματος του Cοvid-19, καθώς παντού ο εφιάλτης έχει επιστρέψει δριμύτερος».
Αντίδοτο στην πανδημία το οδυνηρό για την οικονομία lockdown.

Κατά τους εμπειρογνώμονες η μόνη λύση. Υπεύθυνοι όλοι εμείς για την τήρησή του. Η υψηλή μεταδοτικότητα του ιού αποδεδειγμένη. Οι ασυμτωματικοί φορείς μεταδίδουν ως αναίτια «όργανα» του ιού. Διαφέρει η εξέλιξη και η επικινδυνότητα της νόσου στους προσβληθέντες.

Άοπλη η ιατρική κοινότητα χωρίς φαρμακευτικό οπλοστάσιο. Ο ιός επιδεικνύει “ρατσισμό” στις ευπαθείς ομάδες και την ώριμη ηλικία. Είναι αρκετό το lockdown κατά της πανδημίας; Γιατί καθυστερεί η δημιουργία ενός στοχευμένου φαρμάκου;

Η φυσική ανοσία του πληθυσμού αποτελεί λύση; Πόσο ωφέλιμο το εμβόλιο της γρίπης και πόσο βοηθά το αντιφυματικό εμβόλιο; Πότε θα έχουμε ένα ασφαλές εμβόλιο;
Οι απαντήσεις έχουν τη βαρύτητα και το εκτόπισμα ενός διεθνώς αναγνωρισμένου επιστήμονα, του παθολόγου-λοιμωξιολόγου (MD, PhD), Παναγιώτη Γαργαλιάνου-Κακολύρη, πρόεδρου της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, μέλους της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την πανδημία COVID-19, διευθυντή της Παθολογικής-Λοιμωξιολογικής Κλινικής στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, με επιστημονικές «αποσκευές» 170 δημοσιεύσεων στο PubMed και πλέον των 4.000 αναφορών και 800 ανακοινώσεων και διαλέξεων σε Διεθνή και Ελληνικά Συνέδρια.

-Με γεγονός την αύξηση κρουσμάτων σε τετραψήφιο αριθμό, την αυξητική τάση της αριθμητικής κλίμακας και τις προβλέψεις των αλγοριθμικών μοντέλων να είναι δυσοίωνες, θεωρείτε ότι είναι αρκετό το lockdown κατά της πανδημίας;

«Η μοναδική παρέμβαση που ενδείκνυται αυτή τη χρονική στιγμή είναι το ολοκληρωτικό lockdown, ως η μόνη αποδοτική λύση για να επιτευχθεί η ύφεση της πανδημίας. Εάν τηρηθούν επακριβώς τα μέτρα, στις επόμενες τρεις εβδομάδες θα έχει μειωθεί η επέκταση της νόσου. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος ελέγχου της πανδημίας και ειδικότερα της αποφυγής κατάρρευσης του Συστήματος Υγείας.

Είναι πρόδηλο για προφανείς λόγους ότι το Σύστημα Υγείας πρέπει πάση θυσία να παραμείνει αλώβητο. Είναι ήδη ανησυχητικό το γεγονός ότι κλινικές covid-19 και ΜΕΘ έχουν ήδη πληρότητα 60% έως 70%. Είμαστε απολύτως υπεύθυνοι για την ανάσχεση της πανδημίας.

Τηρώντας με συνέπεια τα μέτρα ελαχιστοποιούμε την πιθανότητα να βιώσουμε το απευκταίο φαινόμενο των γειτονικών χωρών, όπου λόγω των χιλιάδων προσβεβλημένων από κορωνοϊό αποκλείονταν ασθενείς από τις ΜΕΘ. Παρουσιάστηκε εξ ανάγκης η απάνθρωπη επιλογή των ασθενών κατά ηλικιακή κατηγορία και υποκείμενα νοσήματα».

«ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ-ΠΟΛΛΑ ΥΠΟΣΧΟΜΕΝΑ ΤΑ ΜΟΝΟΚΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ»
–

Αν επιτευχθεί η αναμενόμενη ύφεση με την τήρηση των μέτρων, είναι προφανές ότι δεν σημαίνει και την εξαφάνιση του ιού. Πότε η συγκεκριμένη πανδημία θα υποχωρήσει; Λόγω της ανοσίας του πληθυσμού ή για ποιον άλλο λόγο;
«Στα πολλαπλά σκέλη της ερώτησης να δώσω μία-μία τις απαντήσεις.

Ας ξεκινήσουμε με το μείζον ζητούμενο, την ύφεση. Η ύφεση που θα επιτευχθεί με την αυστηρή τήρηση των μέτρων θα δώσει δραστική λύση στη μη εκθετική αύξηση των κρουσμάτων και παράλληλα θα διαφυλάξει να μην τρωθεί το Σύστημα Υγείας, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει τους προσβεβλημένους από τον ιό που θα νοσησήσουν.

Η ανοσία με φυσικό τρόπο δηλ. να αφήσουμε τον ιό ανεξέλεγκτο χωρίς επιβολή μέτρων να πλήξει τις κοινωνίες πέραν του ότι είναι μη επιστημονική αντιμετώπιση της πανδημίας, είναι παράλληλα μια πράξη μη εμπεριέχουσα ήθος, καθότι θα θρηνήσουμε χιλιάδες θανάτους στην χώρα, αφού λόγω της πολλαπλότητας των νοσούντων δεν υφίσταται νοσηλεία.

Ανοσία λοιπόν θα επιτευχθεί μόνο με εμβόλιο που αναμένεται τέλος τους έτους. Να επισημάνω όμως ότι όσο περνάει ο καιρός, αποκρυπτογραφείται ο τρόπος με τον οποίο επιτίθεται ο ιός στον οργανισμό και χρησιμοποιούνται φαρμακευτικές συνθέσεις εκ των υπαρχόντων φαρμάκων για την αντιμετώπισή του εν αναμονή της εντατικής έρευνας που διεξάγεται παγκοσμίως για την ανακάλυψη στοχευμένου φαρμάκου που θα πλήξει καίρια τον ιό.

Για παράδειγμα τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι στο «μικροσκόπιο» ως πολλά υποσχόμενη θεραπεία κυρίως για το πρώιμο στάδιο της νόσου».

«ΜΕ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΤΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΔΙΠΛΗΣ ΝΟΣΗΣΗΣ»

-Μελέτες αναφέρουν ότι στις χώρες στις οποίες είναι υποχρεωτικό το αντιφυματικό εμβόλιο υπάρχει μειωμένη εμφάνιση του ιού, ενώ παράλληλα γίνονται κλινικές δοκιμές, για να αποδειχθεί αν αυτό ευσταθεί. Θεωρείτε ότι θα είναι ωφέλιμο αν παράλληλα με το εμβόλιο της γρίπης γίνει και αντιφυματικό εμβόλιο;

«Όπως πολύ σωστά είπατε, μελέτες. Οι μελέτες όμως δεν είναι απόδειξη. Η επισταμένη έρευνα και οι κλινικές δοκιμές σε μεγάλο αριθμό πληθυσμού και για μεγάλο χρονικό διάστημα θα δώσουν απαντήσεις.

Το αντιφυματικό εμβόλιο είναι γνωστό από παλιά ότι μπορεί να επάγει την εγγενή ανοσιακή απάντηση προσφέροντας ευεργετικά αποτελέσματα και για άλλες λοιμώξεις πέραν της φυματίωσης. Όμως δεν υπάρχει ακόμα η απόδειξη ότι το συγκεκριμένο εμβόλιο αποτελεί λύση για την προστασία από τον συγκεκριμένο ιό.

Όσον αφορά στο εμβόλιο της γρίπης, αναμφίβολα βοηθά, γιατί μας προστατεύει από τον κίνδυνο μιας ενδεχομένως διπλής λοίμωξης (από ιό γρίπης και κορωνοϊό) που είναι προφανές ότι θα επαυξήσει τον κίνδυνο μιας βαριάς νόσησης».

«ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΜΟΝΗ ΓΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟ»

-Τι κάνει τον κορωνοϊό τόσο ανθεκτικό στη δράση των φαρμακευτικών ουσιών και καθυστερεί τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού εμβολίου; Οφείλεται σε διαφορετική σύσταση του DNA του σε σχέση με τους συγγενείς του SARS;
«Κάθε καινούργιος ιός που αναδύεται, όπως έγινε και με τους SARS2, είναι προφανώς άγνωστος.

Άρα η προσπάθεια που κάθε φορά επαναλαμβάνεται για την αντιμετώπιση των καινούργιων, επομένως άγνωστων ιών, είναι η μελέτη φαρμακευτικών ουσιών με βάση τη γνώση του γενετικού υλικού των ιών αυτών, που δεν είναι το DNA, όπως συμβαίνει με την πλειονότητα των οργανισμών, αλλά το RNA τους.

Ο κορωνοϊός δεν φαίνεται να έχει τις ίδιες δυσκολίες με τον ιό του AIDS. Όμως η προσπάθεια ευρέσεως φαρμάκου για κάθε νέο ιό συνιστά μια μακροχρόνια μελέτη και πολύπλευρη ερευνητική δραστηριότητα που χρειάζεται διάστημα τουλάχιστον πέντε χρόνων.

Είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που σχετίζεται με την αντοχή του ιού και βεβαίως την έρευνα, αλλά και τη διεξαγωγή διευρυμένων δοκιμών ελέγχου των στοχευμένων φαρμακευτικών ουσιών κατά του ιού».

«ΕΛΠΙΔΕΣ ΓΙΑ ΕΜΒΟΛΙΟ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ»
–

Οι ελπίδες για το πολλά υποσχόμενο εμβόλιο της Οξφόρδης λόγω των παρενεργειών του κατέρρευσαν. Πότε θεωρείτε ότι κάποιο εκ των εμβολίων που προβάλλονται θα έχει ολοκληρώσει τον κύκλο των δοκιμών και θα είναι ασφαλές να διατεθεί;
«Να διευκρινίσω ότι οι ελπίδες για το εμβόλιο της Οξφόρδης δεν κατέρρευσαν. Συνεχίζεται η επισταμένη έρευνα για την εξάλειψη των παρενεργειών του. Το παρήγορο είναι ότι τουλάχιστο τρία εμβόλια βρίσκονται στη φάση ΙΙΙ, πολύ κοντά δηλ. στην ολοκλήρωση των κλινικών δοκιμών, ώστε να εξαχθεί συμπέρασμα για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους. Μην περιμένουμε εμβόλιο πριν από την άνοιξη του 2021 και υπό την προϋπόθεση ότι όλα θα πάνε καλά. Είναι προφανές ότι ο μαζικός εμβολιασμός θα πάρει χρόνο».

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΣ

Ο Παναγιώτης Γαργαλιάνος-Κακολύρης (MD, PhD) είναι παθολόγος-λοιμωξιολόγος, διευθυντής της Παθολογικής-Λοιμωξιολογικής Κλινικής στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την πανδημία COVID-19. Είναι πτυχιούχος της Iατρικής Σχoλής Aθηvώv με ειδικότητα-εξειδίκευση στην Παθολογία και την Λοιμωξιολογία, καθώς και διδάκτωρ της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει μεταπτυχιακές σπουδές στη Λοιμωξιολογία στα Πανεπιστήμια London και Βirmingham (UK).

Άλλες ιδιότητές του: National Coordinator της Πανευρωπαϊκής Μελέτης “Eurosida”, Clinical Assistant and Research Fellow in Clinical Micrοbiology and Infectious Diseases στα London Hospital Medical College (1984-1985) και East Birmingham Hospital and University of Birmingham (1985-1986), πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης AIDS (2003-2013), αντιπρόεδρος του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (1999-2000), μέλος του Ανώτατου Επιστημονικού Συμβουλίου Υγείας (1998-2000), μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας (2012-2016), μέλος της European AIDS Clinical Society, European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases European AIDS Clinical Society και πολλών άλλων Ελληνικών και Διεθνών Εταιρειών.

Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει συμμετοχή σε Διεθνή Συγγράμματα (π.χ.“The Influence of National Policies Antibiotic Prescribing στο Antibiotic Policies: Theory and Practice”). Τέλος, έχει 170 δημοσιεύσεις στο PubMed με πάνω από 4.000 citations και πάνω από 400 ανακοινώσεις σε Διεθνή και Ελληνικά Συνέδρια και 400 ομιλίες-προεδρεία σε Διεθνή και Ελληνικά Συνέδρια. Λόγω των πολλών δημοσιεύσεων σε πολυκεντρικές μελέτες στο Google Scholar αναφέρονται: citations: 77.744, h-index:128, i10-index: 768. Συμπεριλαμβάνεται στις εκδόσεις “Medical Success Stories I IΙ”, “Who is Who Marquis Patients Leaders 2020”.

AΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ