ΑΠΟΨΗ: Τεκτονικές αλλαγές και στον καπιταλισμό

Προφανώς και ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι πολύ – πολύ σημαντικό γεγονός γιατί πυροδοτεί πολλές και μεγάλες αλλαγές, ελλοχεύοντας πάντα τον κίνδυνο μίας ευρύτερης ανάφλεξης. Και αυτός είναι ο πιο μεγάλος φόβος… Γιατί κάποια «ποιοτικά» (ας μας επιτραπεί ο όρος) χαρακτηριστικά, δείχνουν πως η αναβίωση ενός ψυχρού πολέμου, με την Ευρώπη χωρισμένη σε δύο στρατόπεδα, δεν μπορεί να υπάρξει. Η σημερινή ηγεσία του Κρεμλίνου, όσο και να προσπαθεί, δεν μπορεί να προσδώσει ιδεολογική αίγλη στην αντιδυτική ρητορική της, όπως η Σοβιετική Ένωση. Άλλωστε, η Ρωσία δεν είναι πλέον αποκομμένη από τη «δυτική» κοινωνία και οικονομία και οι Ρώσοι πολίτες γνωρίζουν πλέον καλά τον «δυτικό κόσμο» και απολαμβάνουν τα αγαθά του.

Γι’ αυτό και αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, αυτό που πρέπει να αποφευχθεί είναι οποιαδήποτε κλιμάκωση του πολέμου και να στραφεί επίσης η προσοχή των ηγεσιών στο άλλο τεράστιο ζήτημα της εποχής, που είναι η ακρίβεια. Ειδικά στην Ελλάδα, που μόνο θεωρητικά βγήκε από την δεκαετή οικονομική κρίση και έπεσε πάνω στην πανδημία, αυτή η νέα οικονομική κρίση μπορεί να μετατραπεί σε μία βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας. Ασφαλώς και σε αυτή την περίπτωση – όπως και στην πανδημία – το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό. Και αυτή είναι η πιο σημαντική ελπίδα. Ελπίδα, ότι συνολικά η Ευρώπη θα επιχειρήσει να αντιδράσει και να στηρίξει τους πολίτες της. Όμως, θα είναι λάθος να πιστέψει κάποιος ότι δεν θα υπάρξουν πολιτικές εξελίξεις και κοινωνικές αναταράξεις. Αν η πανδημία επανέφερε το κράτος στο προσκήνιο ως εγγυητή της δημόσιας υγείας, ο παγκόσμιος πληθωρισμός μπορεί να φέρει το τέλος του αχαλίνωτου καπιταλισμού, μέσω μίας ολοένα και μεγαλύτερης απαίτησης για πλαφόν στα κέρδη εταιρειών και αναδιανομή του πλούτου που έχει συγκεντρωθεί στα χέρια πολύ λίγων. Με λίγα λόγια, ζούμε ίσως στο κατώφλι μίας εποχής τεκτονικών αλλαγών, όχι σε γεωπολιτικό, αλλά σε οικονομικό επίπεδο.