Καταδικάζουμε τη βία από όπου κι αν προέρχεται…

της ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΥΚΟΠΟΥΛΟΥ

Καταδικάζουμε τη βία από όπου κι αν προέρχεται…

Μια χιλιοειπωμένη φράση που ακούγεται μετά από διάφορα βίαια επεισόδια. Εμπράκτως όμως ποτέ δεν καταδικάσαμε καμμία βία, παρά μόνο εκείνη που στρέφεται κατά ημών, με απαραίτητη προϋπόθεση ωστόσο, να μην είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Γιατί στα μεγάλα και σημαντικά, υποδουλωθήκαμε. Αντιπαλεύουμε μόνο τα ήσσονος σημασίας. Συσχηματισθήκαμε τόσο, που πλέον η βία έγινε καθημερινότητα που δύσκολα διακρίνεται. Κι εμείς, τα θύματα που εθίστηκαν και έγιναν θύτες. Χωρίς ελαφρυντικά. Ο απλοϊκός είναι ο μόνος που δικαιούται άλλοθι. Εκείνος που αυτοπροσδιορίζεται μορφωμένος και καλλιεργημένος, δεν έχει ελαφρυντικό, πλην του οξύμωρου ότι η μόρφωση δεν έγινε ουσιαστική γνώση και έτσι αντί να οξύνει τη συνείδηση, τη μάρανε.

Συνειδησιακό φορτίο και ηθική εγκυρότητα

Η στάση μας απέναντι στη βία, περιλαμβάνει γνώση και διάκριση της εκάστοτε μορφής της, ενώ σχετίζεται άμεσα με τις συνειδησιακές ζυμώσεις. Ουσιαστικά δεν υπάρχει <<ηθικόμετρο>>, αλλά προσπαθώντας να ορίσουμε τί είναι ανήθικο ή όχι, μπορούμε να δώσουμε έναν εντελώς προσωπικό ορισμό, στον οποίο έχω καταλήξει° σύμφωνα με τον οποίο, ανήθικο είναι κάτι που διαταράσσει την εύρυθμη λειτουργία τού κοινωνικού συνόλου. Βλάπτει ηθικά ή υλικά τον άνθρωπο, τον συνάνθρωπο. Συνεπώς, χονδρικά, ο ανήθικος μπορεί να ταυτιστεί με τον υποκριτή. Γιατί μία υποκριτική συμπεριφορά είναι σίγουρα ανήθικη. Από την άλλη, αν το καλοσκεφτούμε , όλοι έχουμε κάνει ανήθικες πράξεις. Αυτό όμως, δε σημαίνει ότι ένας άνθρωπος κάνοντας μία ανήθικη πράξη -ή περισσότερες- χαρακτηρίζεται αυτομάτως και ανήθικος. Με λίγα λόγια, η ηθική ταυτίζεται με τη συνείδηση. Διότι δεν υπάρχει άνθρωπος ασυνείδητος, απλά άνθρωπος που έχει ατροφήσει η συνείδησή του, καθώς έχουν εκλείψει κάποιες ηθικές αξίες. Με κυριότερη, την έλλειψη σεβασμού για τον συνάνθρωπο, που αντιμετωπίζεται σαν <<εργαλείο>> , φανερώνοντας και μια άλλη έλλειψη, εκείνη του αυτοσεβασμού. Η ηθική λοιπόν, έχει οικουμενικό χαρακτήρα, μπορεί ναι μεν κάποιες φορές να εκφράζεται μέσα από θρησκείες, ιδεολογίες και πολιτικές, αλλά είναι μια πανανθρώπινη έννοια, οικουμενική. Γι’ αυτό την συναντούμε παντού και πάντα, σε όλους τους πολιτισμούς, σε όλους τους ανθρώπους, ακόμη και σε ανθρώπους με πολύ διαφορετικό μορφωτικό, πολιτιστικό, κοινωνικό επίπεδο. Σα να την έχει εμφυσήσει ο ίδιος ο Θεός στην ανθρώπινη ψυχή.

Νεοελληνικό σύμπλεγμα

Η σημερινή κατάσταση που αντιμετωπίζουμε αποτελεί τη νομοτελειακή σήψη ενός συστήματος που απέτυχε κυρίως ηθικά, συμπαρασύροντας και τους υπολοίπους τομείς της ζωής. Εν πρώτοις η «ασθένεια» έπληξε την οικονομία, αλλά το ανίατο που την συνόδευε, ήταν θέμα χρόνου να πλήξει και άλλες ζωτικές λειτουργίες, φανερώνοντας το αληθινό πρόσωπο του «κακού». Ελάχιστη σημασία δώσαμε, παρ’ ότι μπαίνουμε εύκολα στη θέση του θύματος, αποποιούμαστε απερίφραστα τη θέση του θύτη. Ο Νεοέλληνας ζει με τον φόβο μη χαρακτηριστεί φασίστας, παρωχημένος και όλα αυτά που πλέον δεν υφίστανται καν, παρά μόνο σε άνοους νόες με ιδεολογικές αγκυλώσεις μιας άλλης εποχής. Οι αναβιωτές τέτοιων ιδεολογιών όσο και οι πολέμιοι τους, ζουν εκτός τόπου και χρόνου. Θυμίζουν ταινίες εποχής, με Ινδιάνους και λευκά πρόσωπα που μάχονται – ω του παραδόξου- έξω από τα McDonald’s!

Επικαιρότητα

Καταδικάζουμε λοιπόν τη βία, εκείνη που δεχόμαστε, εκείνη που επιτρέπουμε να δεχόμαστε και εκείνη που ασκούμε. Η δικαιολογία του εθισμού δεν μας σώζει. Είμαστε το αυγό του φιδιού. Και αν δεχθούμε ότι όλοι πρέπει να λογοδοτήσουν για τα εγκλήματά τους, θα το πράξουμε όλοι. Ουδείς στο απυρόβλητο. Ούτε ο εκ δεξιών, ούτε ο εξ αριστερών. Ούτε ο αυτοαποκαλούμενος πατριώτης, ούτε ο αυτοαποκαλούμενος προοδευτικός. Όποιος πραγματικά εγκληματεί, οφείλει να πληρώσει. Η δικαστική εξουσία πάσχει όταν χαϊδεύει αυτιά και εκμοντερνίζεται. Υψώνεται όμως όταν στηλιτεύει και τιμωρεί το άδικο από όπου και αν προέρχεται. Προέρχεται όμως δυστυχώς, από παντού, συχνά και από εκεί που δεν το περιμένουμε. Και αυτό είναι βία. Βία συνειδήσεων. Εκείνων των εκφυλισμένων συνειδήσεων που το πράττουν και εκείνων που το δικαιολογούν αναλόγως με τον ιδεολογικό χώρο που το προωθεί.