Δύσκολη τριετία- Γράφει ο Νίκος Γ. Σουγλέρης

Τρία χρόνια πριν από το 2019, όταν ανελάμβανε η κ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την προεδρία της Κομισιόν, τίποτα δεν προμήνυε την θύελλα γεγονότων και ανατροπών που θα ακολουθούσε την επόμενη τριετία.

Τα πάντα ξεκίνησαν αρχές του έτους με την εμφάνιση στην Γηραιά Ήπειρο των πρώτων κρουσμάτων του κορωνοϊού. Πολύ σύντομα άρχισε να εξελίσσεται η μεγαλύτερη υγειονομική κρίση των τελευταίων 100 και πλέον χρόνων. Οι εκατόμβες των νεκρών και τα συστήματα υγείας που έφτασαν σύντομα σε οριακά σημεία αντοχής και οδήγησαν στα γνωστά lockdowns. Και αυτά με την σειρά τους προκάλεσαν μία άνευ προηγουμένου κρίση στις οικονομίες των κρατών μελών της Ε.Ε. -και όχι μόνον.

Το καλοκαίρι του 2020, τα πράγματα φάνηκαν να μπαίνουν σε μία τάξη χάρις στις εργώδεις προσπάθειες των επιστημόνων που κατάφεραν να ετοιμάσουν σε χρόνο-ρεκόρ τα γνωστά μας εμβόλια και χάρις στις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στο Έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 17- 21 Ιουλίου 2020, την μεγαλύτερη σε διάρκεια συνεδρίαση της Ε.Ε., συμφωνήθηκε η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης το οποίο θα διαχειρίζεται κεφάλαια ύψους 672 δισ. Τα χρήματα αυτά αποφασίστηκε να δοθούν για την στήριξη των κρατών-μελών που επλήγησαν από την Πανδημία, 360 δις. ως δάνεια και 312 ως επιχορηγήσεις. Και όπως ανέφερε το κείμενο των συμπερασμάτων: “Πρόκειται για μια καλή συμφωνία. Μια ισχυρή συμφωνία. Και, το σημαντικότερο, είναι η σωστή συμφωνία για την Ευρώπη, αυτή τη στιγμή.”

Και ενώ άρχισε να αχνοφαίνεται η αυγή μίας καλύτερης ημέρας για την Ε.Ε., ήρθε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τα ανέτρεψε όλα. Είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο η κοντόφθαλμη πολιτική του Βερολίνου στις σχέσεις Ε.Ε.- Ρωσίας και το πως θυσίασε και την μακροπρόθεσμη ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε. στον βωμό του Deutschland Über Alles (H Γερμανία πάνω απ’ όλα).

Το θέμα είναι πως η Ε.Ε. αναγκάστηκε σε χρόνο- ρεκόρ να οργανώσει την φιλοξενία χιλιάδων Ουκρανών προσφύγων στο έδαφός της και να χρηματοδοτήσει μία μεγάλη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία.

Οι δε αυστηρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας την έχουν πλέον παρασύρει στη δίνη μιας πρωτοφανούς ενεργειακής και οικονομικής κρίσης που ίσως σύντομα εξελιχτεί και σε επισιτιστική.

Επαναλαμβάνω πως δεν είναι στόχος του άρθρου μου η επισήμανση των λαθών της Ευρωπαϊκής Ηγεσίας αυτή τη στιγμή. Το θέμα είναι πως κάποιες εν θερμώ αποφάσεις έχουν ήδη προκαλέσει τα πρώτα ρήγματα στην συνοχή της Ε.Ε.

Ο χειμώνας που έρχεται θα είναι εξαιρετικά δύσκολος και θα δοκιμαστούν οι αντοχές τόσο των οικονομιών όσο και της ευημερίας των Ευρωπαϊκών λαών. Και μόνο το ότι η γερμανική Κυβέρνηση προειδοποιεί για πιθανή ανάγκη δελτίου στα καύσιμα και την θέρμανση λέει πολλά.

Το πρώτο μισό λοιπόν της πενταετούς θητείας της κυρίας Φον ντερ Λάιεν υπήρξε μία περίοδος πυκνών και δύσκολων εξελίξεων και δοκίμασε τις αντοχές των κρατών- μελών, οδήγησε όμως και σε μεγάλες υπερβάσεις στην κατεύθυνση της κοινής πολιτικής και της βαθύτερης ενοποίησης. Το δεύτερο μισό όμως φαντάζει ακόμα δυσκολότερο. Ούτε με την πανδημία έχουμε ξεμπερδέψει, η ενεργειακή κρίση χειροτερεύει κάθε μέρα που περνάει και οι αντοχές του κόσμου στο κύμα της ακρίβειας δείχνουν να τελειώνουν. Οι επόμενοι μήνες θα είναι ένα δυνατό στρες- τεστ για την αλληλεγγύη των μελών της Ε.Ε. και για την ίδια της την συνοχή. Το μέλλον πάντως φαίνεται μάλλον δυσοίωνο.